Algemeen | |
ai | harmonie, evenwicht, eenwording |
ki | levenskracht, levensenergie |
do | weg, leer, discipline |
aikido | weg van het in harmonie brengen van ki |
aikikai | organisatie voor verspreiding van aikido |
onegaishimasu | alstublieft (aan begin van les of oefening) |
domo arigato gozaimashita | dank u wel (aan einde van les of oefening) |
uke | ontvanger van de techniek (aanvaller) |
tori, nage | uitvoerder van de techniek (verdediger) |
Personen | |
Morihei Ueshiba o sensei | wijlen oprichter van aikido |
Kisshomaru Ueshiba doshu | wijlen zoon van oprichter en eerste doshu |
Moriteru Ueshiba doshu | kleinzoon van oprichter en huidige doshu |
o sensei | grootmeester |
sensei | meester |
doshu | degene die de weg wijst |
shihan | hoofdinstructeur (minimaal 6e dan) |
shidoin | instructeur, shihan-in-opleiding (4e of 5e dan) |
fukoshidoin | assistent instructeur (2e of 3e dan) |
sempai | senior leerling |
kohai | junior leerling |
mudansha | iemand zonder dangraad |
yudansha | iemand met een dangraad |
uchi deshi | inwonende leerling |
Voorwerpen | |
dojo | oefenruimte (plaats van verlichting) |
kamiza | altaar met portret van o sensei |
eventueel met calligrafie of bloemen | |
tatami | matten in de dojo |
keikogi | oefenkleding, aikidopak |
obi | band |
shiroi obi | witte band |
kuroi obi | zwarte band |
zori | slippers |
tabi | soort van sokken met apparte grote teen |
hakama | broekrok |
Diversen | |
kakari geiko | groep aanvallers |
kigata | tori laat zich niet vastpakken |
osae | klem |
kuzushi | balansverstoring |
tanren | statisch, tori laat zich vastpakken |
taninzutori | drie of meer uke's die continu aanvallen |
Lichaamsdelen |
|
hara | lichaamscentrum, oorsprong van ki, zwaartepunt van lichaam |
tai | lichaam |
men | hoofd |
shomen | gezicht |
yokomen | zijkant hoofd |
kubi | nek |
mune | borst |
kata | schouder |
hiji | elleboog |
ude | arm |
kote | pols |
te | hand |
ashi | been, voet |
ashi kubi | enkel |
Soorten technieken | |
suwari waza | zittende technieken |
tachi waza | staande technieken |
hanmi handachi waza | technieken voor zittende tori en staande uke |
Houdingen | |
seiza | zitten op voeten met wreef op de mat |
kiza | zitten op knieën met tenen in de mat |
hidari hanmi | halfopen houding, links voor |
migi hanmi | halfopen houding, rechts voor |
ai hanmi | halfopen houding, gelijke stand t.o.v je partner |
gyaku hanmi | halfopen houding, ongelijke stand t.o.v je partner |
Oefeningen | |
chokuto | vallen met afslaan |
kaiten | rollen |
ikkyo undo | ikkyo-oefening |
tori fune | roeioefening |
furi tama | schudden met handen, links boven |
kokyu ho | ademhalingskrachtoefening |
haishin undo | brugoefening |
Tellen | ||||
ichi | een | roku | zes | |
ni | twee | shichi, nana | zeven | |
san | drie | hachi | acht | |
shi, yon | vier | kyu | negen | |
go | vijf | jyu | tien |
Richtingen | |
shomen | voorkant of voorwaarst |
yoko | zijkant of zijwaarts |
omote | langs voorkant partner |
ura | langs achterkant partner |
ushiro | achterkant of achterlangs |
uchi | binnen, binnenwaarts |
soto | buiten, buitenwaarts |
irimi | ingaand |
tenkan | wegdraaiend |
Verplaatsingen | |
ukemi | (let. ontvangen met het lichaam) |
mae ukemi | voorwaarts ontvangen van techniek |
yoko ukemi | zijwaarts ontvangen van techniek |
ushiro ukemi | achterwaarts ontvangen van techniek |
taisabaki | lichaamsverplaatsing, lichaamsbeweging |
tai sabaki irimi | ingaande voorwaartse lichaamsverplaatsing |
tai sabaki tenkan | uitdraaiende rugwaartse lichaamsverplaatsing |
tai sabaki irimi tenkan | combinatie lichaamsverplaatsing |
tai sabaki tenkai | 180 graden lichaamsdraai om as |
tai sabaki kaiten | achterste voet stap voorwaarts en draai om as |
tai sabaki tenshin | zij- en achterwaarts stappen met voorste voet |
tai sabaki sokumen | begin van sumi otoshi, zijwaarst ingaan |
uchi | beweging binnenlangs |
soto | begewing buitelands |
shikko | lopen op knieen |
Aanvallen | |
kata dori | greep naar één schouder |
ryo kata dori | greep naar beide schouders |
katate dori | greep naar één pols |
katate dori ryote mochi | greep naar één pols met beide handen (morote dori) |
ryote dori ryote mochi | greep naar beide polsen (ryote dori) |
sode dori | greep naar mouw |
mune dori | greep naar revers of borst |
ryo hiji dori | greep naar beide ellebogen |
hiji dori | greep naar elleboog |
ushiro eri dori | van achteren greep naar kraag |
ushiro kubi dori | van achteren greep naar nek |
ushiro kubi shime | van achteren verwurging van nek |
kubi shime | verwurging van nek |
yokomen uchi | slag naar zijkant van hoofd |
shomen uchi | slag naar voorkant of bovenkant van hoofd |
kata dori shomen uchi | greep naar schouder en slag naar hoofd van boven |
jodan tsuki | stoot of steek naar bovenste deel lichaam |
chudan tsuki | stoot of steek naar middelste deel lichaam |
gedan tsuki | stoot of steek naar laagste deel lichaam |
mune tsuki | stoot of steek naar revers of borst |
shomen uchi kiawaze | combinatie van shomen uchi en jodan tsuki |
Technieken (waza) | |
osae waza / katame waza | klemtechieken |
(hiervan bestaan ook een nage waza uitvoeringen) | |
ikkyo | elleboog klem, pin down |
nikyo | pols indraaing, schouder klem |
sankyo | pols verdraaiing, schouder klem |
yonkyo | pols klem op zenuw, pin down |
shiho nage | vier richtingen worp |
kote gaeshi | pols verdraai worp |
nage waza | werptechnieken |
irimi nage | ingaande worp |
tenchi nage | hemel-aarde worp |
sumi otoshi | hoek worp |
koshi nage | heup worp |
juji garami nage | kruis worp |
ude kime nage | elleboog klem worp (armhefboomworp) |
uchi kaiten nage | binnenlangs onderdoor raddraai worp |
soto kaiten nage | buitenlangs raddraai worp |
kokyu nage | ademhalingskracht worp |
uchi kaiten kokyu nage | binnenlangs onderdoor raddraai ademhalingskracht worp |
soto kaiten kokyu nage | buitenlangs raddraai ademhalingskracht worp |
jiyu waza | vrije stijl technieken |
randori | vrije stijl technieken met meerdere aanvallers |
ushiro waza | techieken voor aanvallen van achteren |
Gradaties | ||||
mukyu | zonder graad | mudan | zonder dan | |
rokkyu | zesde graad | shodan | eerste dan | |
gokyu | vijfde graad | nidan | tweede dan | |
yonkyu | vierde graad | sandan | derde dan | |
sankyu | derde graad | yodan | vierde dan | |
nikyu | tweede graad | godan | vijfde dan | |
ikkyu | eerste graad | rokudan | zesde dan | |
shichidan | zevende dan | |||
hachidan | achtste dan | |||
kudan | negende dan | |||
jyudan | tiende dan |
Wapens | |
ken, tachi, katana | zwaard |
bokken | houten zwaard |
jo | houten stok |
bo | lange houten stok |
tanto | mes of dolk |